ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုန်တိုင်းများသည် ဧပြီလ၊ မေလ၊ အောက်တိုဘာလနှင့်နိုဝင်ဘာလများတွင် ဖြစ်ပေါ်လေ့ ရှိပါသည်။ မုတ်သုံလေ ရာသီကာလ အတွင်း ဘင်္ဂလား ပင်လယ်အော်မြောက်ပိုင်းတွင် မုတ်သုံမုန်တိုင်းငယ်များဖြစ်ပေါ် တတ်ပါသည်။ မိုးကြို ရာသီနှင့်မိုးလွန်ရာသီများတွင်ဖြစ်သော မုန်တိုင်းများသည် အဖျက်စွမ်းအားများ၍ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု များစွာဖြစ်စေပါသည်။
မုန်တိုင်းများ၏ အရေးပါသော အဖျက်စွမ်းအား(၃)မျိုးမှာ လေပြင်းများတိုက်ခတ်ခြင်း၊ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်ခြင်းနှင့်မုန်တိုင်းဒီရေတက်ခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းသို့ မုန်တိုင်းဖြတ်ကျော်ပါက အများဆုံးလေတိုက်နှှုန်းတစ်နာရီမိုင်(၁၂၀) မှ (၁၃၀) အထိရှိပါသည်။ ဖြတ်ကျော်သည့် မုန်တိုင်း၏ အင်အားနှင့်အရွယ်အစားပေါ်တွင်အဓိကမူတည်ပါသည်။ မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ မုန်တိုင်းအင်အားအခြေအနေများကို ထည့်သွင်းထုတ်ပြန်ပေးပါသည်။ အားကောင်းသော မုန်တိုင်း ဖြစ်ပါကလေတိုက်နှုန်း ပိုမိုပြင်းထန်မည်၊ မိုးကြီးမည်၊ မုန်တိုင်းဒီရေတက်ရောက်မှု ပိုမြင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်းနှင့်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသများသည်မုန်တိုင်းဘေးအန္တရာယ်ရှိသောဒေသများဖြစ်ပြီးချင်းပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းတို့သည် မုန်တိုင်းများဖြတ်ကျော် ရွေ့လျားမှုကြောင့်ဒေသအလိုက် မိုးကြီးခြင်း၊လျှပ်တစ်ပျက်ရေကြီးခြင်းနှင့်လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုများကြုံံတွေ့နိုင်ပါသည်။
မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မည့်အခြေအနေကိုမိုး-ဇလမှနေ့၊ ညမပြတ်စောင့်ကြည့်လေ့လာနေပြီး မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်နေစဉ် ကုန်းတွင်းသို့ ဝင်ရောက်အားပျော့သွားသည် အထိစာင့်ကြည့်လျက်ကြိုတင်သတင်းထုတ်ပြန်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့်မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်လာတိုင်း စိုးရိမ်မှုမလွန်ဘဲ မုန်တိုင်းမတိုက်ခတ်မီ၊ မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်နေဆဲနှင့် မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်ပြီးချိန်များတွင်ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ရန်တို့ကိုကြိုတင်စီမံလျက်မိုး-ဇလ၏ မုန်တိုင်းသတင်း (သို့မဟုတ်) မုန်တိုင်းသတိပေးချက်ကို ကြည့်ရှု၊နားဆင်ပြီး ဒေသအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဦးဆောင်လမ်းညွှန်မှုကိုပူးပေါင်း၊ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြင့် မုန်တိုင်း အန္တရာယ်ကိုရင်ဆိုင် ကျော်လွှားနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။
မုန်တိုင်းသတိပေးချက်နှင့်ပတ်သက်၍သတိပြုရန်
(၁)မုန်တိုင်းကာလများတွင် မုန်တိုင်းသတင်းကိုပိုမိုဂရုပြုနားထောင်ရန်၊
(၂)ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင်မုန်တိုင်းဖြစ်သည့်အခါတိုင်းမြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းနှင့်နီးကပ်လာမည့်မုန်တိုင်းတည်နေရာအားဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် အစိပ်အပိုင်းအားသိရှိထားရန်၊
(၃) မုန်တိုင်းသတင်းထုတ်ပြန်ရာတွင်မြန်မာနိုင်ငံအတွက်အန္တရာယ် မရှိနိုင်သော မုန်တိုင်းဖြစ်ပါက မုန်တိုင်းသတင်း ဟုကြေငြာပြီး
မြန်မာနိုငံအတွက် အန္တရာယ် ရှိနိုင်သောမုန်တိုင်းမှသာမုန်တိုင်းသတိပေးချက်ဟုထုတ်ပြန်ကြေငြာကြောင်းသိရှိထားရန်၊
(၄) မုန်တိုင်းသတိပေးချက်တွင်ပါဝင်သောအောက်ပါအချက်များကိုအထူးသတိပြုရန်-
- မုန်တိုင်းတည်နေရာနှင့်မိမိနေထိုင်ရာအကွာအဝေး
- မုန်တိုင်းရွေ့လျားရာလမ်းကြောင်းနှင့်မိမိနေထိုင်ရာဒေသအကွာအဝေး
- မုန်တိုင်းအမျိုးအစား၊ မုန်တိုင်းဖြတ်ကျော်မည်ဟုခန့်မှန်းဒေသနှင့်မိမိနေထိုင်ရာဒေသအကွာအဝေး
- မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်နေချိန်နှင့်ရေထရက်တို့တိုက်ဆိုင်မှု၊ မိမိနေရာဒေသ၏ ဒီရေသဘာဝ
မြန်မာနိုင်ငံကမ်းရိုးတန်းသို့ ဖြတ်ကျော်ဝင်ခဲ့သော မုန်တိုင်းများနှင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ
စဉ် |
နေ့စွဲ |
ဝင်ရောက်သည့်ဒေသ |
အပျက်အစီး |
၁။ |
၁၈၈၄ခု မေလ ၁၄-၁၇ |
စစ်တွေ |
လူ(၁၀၀)ကျော်သေဆုံး၊ ကောက်ပဲသီးနှံ့များစွာဆုံးရှုံး၊ သိန်း(၂၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး |
၂။ |
၁၉၃၆ခု ဧပြီလ ၂၂-၂၆ |
ကျောက်ဖြူ |
လူ(၁၀၀၀) ခန့်သေဆုံး၊ ကျွဲ၊ နွား(၇၀၀၀) ကျော် သေဆုံး၊ ကျပ်သိန်း(၂၀၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး |
၃။ |
၁၉၄၈ ခု အောက်တိုဘာလ ၆-၈ |
စစ်တွေ |
လူအချို့သေဆုံး၊ ပစ္စည်းသိန်း(၁၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး |
၄။ |
၁၉၅၂ ခု အောက်တိုဘာလ ၂၂-၂၄ |
စစ်တွေ |
ရန်ကုန်၌ လူ(၄)ဦးသေဆုံး၊ စစ်တွေ၊ ပုသိမ်မြို့တွင် အပျက်အစီးများစွာရှိ၊ သိန်း(၁၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး |
၅။ |
၁၉၆၇ ခု မေလ ၁၅-၁၈ |
ကျောက်ဖြူ |
ပုသိမ်ခရိုင်တွင်သိန်း(၁၀၀)ကျော်နှင့် ကျောက်ဖြူခရိုင်တွင်သိန်း(၂၀၀)ကျော်ဆုံးရှုံး |
၆။ |
၁၉၆၇ ခု အောက်တိုဘာလ ၂၀-၂၄ |
စစ်တွေ |
စစ်တွေမြို့တွင်(၉၀%)အိမ်ပျက်စီး၊ သိန်း(၁၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး၊ လူ(၂)ဦးသေ၊ ရသေ့တောင်၊ ကျောက်တော် (၉၀%)ပျက်စီး၊မုံရွာခရိုင်လူ(၁၀၀)ကျော်သေ၊ ကျွဲ၊နွား(၁၀၀၀)ကျော်သေ |
၇။ |
၁၉၆၈ ခု မေလ ၇-၁၀ |
စစ်တွေ |
လူ(၁၀၃၇)ဦးသေဆုံး၊ ကျွဲ၊နွား(၁၇၅၃၇)ကောင်သေ၊ အိုးအိမ်(၅၇၆၆၃)ပျက်စီး၊ သိန်း(၁၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး၊ မုန်တိုင်းဒီရေ (၄.၂၅)ပေတက် |
၈။ |
၁၉၇၅ ခု မေလ ၅-၇ |
ပုသိမ် |
လူ(၃၀၃)ဦးသေဆုံး၊ ကျွဲ၊နွား(၁၀၁၉၀)သေဆုံး၊ အိုးအိမ်(၂၄၆၇၀၀)ပျက်စီး၊ ကျပ်(၇၇၆.၅)သန်းဖိုးဆုံးရှုံး၊ မုန်တိုင်းဒီရေ (၃)ပေတက် |
၉။ |
၁၉၇၈ ခု မေလ ၁၂-၁၇ |
ကျောက်ဖြူ |
ကျောက်ဖြူမြို့တွင်(၉၀%)ပျက်စီး၊ သိန်း(၂၀၀)ဖိုးဆုံးရှုံး |
၁၀။ |
၁၉၈၂ ခု မေလ ၄ |
ဂွ |
ဂွမြို့တွင်(၉၀%)ပျက်စီး |
၁၁။ |
၁၉၉၄ ခု မေလ ၂ |
မောင်တော |
သိန်း(၅၀၀)ဖိုးခန့်ပျက်စီး၊ မုန်တိုင်းဒီရေ (၃.၆၆)ပေတက် |
၁၂။ |
၂၀၀၆ ခု ဧပြီလ ၂၉ |
မာလာမုန်တိုင်း (ဂွမြို့) |
လူ(၁)ဦးသေဆုံး၊ မုန်တိုင်းဒီရေ(၄.၅၇)ပေတက် |
၁၃။ |
၂၀၀၈ ခု မေလ ၂-၃ |
နာဂစ်မုန်တိုင်း (ဧရာဝတီ) |
လူ(၁၃၈၀၀၀)ဉီးသေဆုံး၊(၁၃)ထရီလီယန်ကျပ်ဖိုးဆုံးရှုံး |
၁၄။ |
၂၀၁၀ ခု အောက်တိုဘာလ ၂၀-၂၃ |
ဂီရိမုန်တိုင်း (ရခိုင်) |
လူ(၄၅)ဦးသေဆုံး၊ (ဝ.၀၂၄)ထရီလီယန်ကျပ်ဖိုးဆုံးရှုံး |
၁၅။ | ၂၀၁၇ ခု ဧပြီလ ၁၄-၁၆ |
မာရသာ (သံတွဲ) |
- |
၁၆။ | ၂၀၂၃ ခု မေလ ၈-၁၄ |
မိုခါ (စစ်တွေ) |
- |
မုန်တိုင်းကြောင့် မြင့်တက်သည့် ရေလှိုင်း
၁။ မုန်တိုင်းကမ်းခြေသို့ဖြတ်ကျော်စဉ်လေပြင်းနှင့်အတူပင်လယ်ဒီလှိုင်းကြီးများရုတ်တရက်ကုန်းတွင်းသို့အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ဝင်ရောက်ပြီး
နောက်ပင်လယ်ဒီလှိုင်းကြီးများသည်ပင်လယ်ထဲသို့ပြန်လည်စီးဆင်းရာတွင်သက်ရှိနှင့်အဆောက်အဦ၊ပစ္စည်းများကိုပင်လယ်ထဲသို့ဆွဲယူ
သွားလေ့ရှိသည်။
၂။ မုန်တိုင်းကြောင့် မြင့်တက်သည့် ရေလှိုင်းသည်ရေထရက်တွင်ပိုမိုမြင့်မားနိုင်ပြီးကမ်းရိုးတန်းမြစ်ဝများမှတဆင့်ကုန်းတွင်းပိုင်းအထိဝင်ရောက်နိုင်သည်။
၃။ မုန်တိုင်းကမ်းခြေသို့မဝင်ရောက်မီနာရီအနည်းငယ်အလိုတွင်မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်း၏လက်ယာဘက်၊အောက်ဘက်တွင်ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။
မုန်တိုင်းအန္တရာယ်
မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင်ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၊ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမြောက်ပိုင်း၊ တောင်တရုတ်ပင်လယ်ပြင်တို့သည် ပထဝီအနေအထားအရ
အပူပိုင်းဇုံတွင် ကျရောက်နေသဖြင့် အဆိုပါပင်လယ်ပြင်များတွင် စတင်ဖြစ်ပေါ်သော မုန်တိုင်းများကို အပူပိုင်းမုန်တိုင်းများဟု သတ်မှတ်
ကြပါသည်။
အပူပိုင်းမုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်ဖွဲ့စည်းရန်အတွက်အောက်ပါအခြေအနေများလိုအပ်ပါသည်-
(က)ရေငွေ့အလုံအလောက်ရနိုင်သောကျယ်ပြန့်သည့်ပင်လယ်/သမုဒ္ဒရာရှိရမည်။
(ခ)ပင်လယ်/သမုဒ္ဒရာရေမျက်နှာပြင်၏အပူချိန်(Sea Surface Temperature)မှာလည်း အနည်းဆုံး ၂၆.၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နှင့်အထက်
ရှိရမည်။
(ဂ)အီကွေတာမှအနည်းဆုံး ၆ဒီဂရီလတ္တီတွဒ်အကွာအဝေးရှိရမည်။
(ဃ)လေထုအောက်လွှာတွင် လေထုမငြိမ်မသက်မှုဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိရမည်။
(င)လေထုအောက်လွှာရှိလေထုမငြိမ်မသက်မှုဖြစ်နေသောနေရာ၏အထက်တွင်လေသည်အပြင်သို့ဖြာထွက်ရမည်။
မုန်တိုင်းများဖြစ်ပေါ်လျက် အောက်ပါအဖျက်စွမ်းအား (၃)မျိုး ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
လေပြင်းတိုက်ခြင်း၊ မိုးသည်းထန်စွာရွာခြင်း၊ မုန်တိုင်းကြောင့်မြင့်တက်သည့်ရေလှိုင်း
မုန်တိုင်းရာသီမကျရောက်မီ
၁။ မိုးလေဝသသတင်းများကိုဂရုစိုက်နားထောင်ရန်၊
၂။ မိမိနှင့်အနီးဆုံးတည်ရှိသောမုန်တိုင်းခိုအဆောက်အဦကိုကြိုတင်သတ်မှတ်ထားရှိရန်နှင့်ထိုနေရာသို့ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းစွာဖြင့်
အမြန်ဆုံးရောက်ရှိနိုင်မည့်လမ်းကြောင်းကိုကြိုတင်ရှာဖွေထားရန်၊
၃။ကောလဟာလသတင်းများကိုနားမထောင်မိရန်၊
၄။အရေးကြီးပစ္စည်းများပါဝင်သည့်အရေးပေါ်လက်စွဲအသုံးအဆောင်အရန်သင့်ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရန်၊
၅။မိမိအိမ်အားသေချာစွာစစ်ဆေး၍ခိုင်ခန့်မှုမရှိသည်များကိုခိုင်ခံ့အောင်အားဖြည့်ပြုပြင်ထားရန်၊
၆။အိမ်၊ခြံဝင်းအတွင်းကျိုးပဲ့နိုင်သည့်အကိုင်း၊အခက်လက်များကိုကြိုတင်ခုတ်ထွင်ရှင်းလင်းထားရန်၊
၇။မိမိအရပ်ဒေသသည်မုန်တိုင်းဒီရေလှိုင်းဒဏ်ကျရောက်နိုင်သည့်ဒေသဖြစ်လျှင်ကုန်းမြင့်နေရာ၊ မုန်တိုင်းခိုအဆောက်အဦ စသည့်ပုန်းခိုရန်နေရာအားကြိုတင်ရှာဖွေသတ်မှတ်ထားရန်၊
၈။အရေးပေါ်ဆက်သွယ်ရမည့်ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့၊အရေးပေါ်အဖွဲ့၊သတင်းအချက်အလက်ရရှိနိုင်မည့်အဖွဲ့များ၏ဖုန်းနံပတ်၊
နေရပ်လိပ်စာတို့ကိုအလွယ်တကူထားရှိရန်၊
၉။အစာအခြောက်များ၊အရေးပေါ်ဆေးဝါးများ၊သင့်လျှော်သည့်အကာအကွယ်ပစ္စည်းများကိုစုဆောင်းထားရန်၊
၁၀။အရေးပေါ်ရှာဖွေခြင်း၊ကယ်ဆယ်ခြင်းလုပ်ငန်းများကိုကြိုတင်ပြင်ဆင်လေ့ကျင့်ထားရန်၊
မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်လာသောအခါ
၁။လျှပ်စစ်မီးများ၊ဓါတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းများအားလုံးကိုဆက်သွယ်မှုများဖြတ်တောက်ပစ်ရန်၊
၂။လေပြင်းဒဏ်ကြောင့်မိမိမှီခိုရာအဆောက်အဦပြိုကျနိုင်သည့်အနေအထားရှိပါကခိုင်ခန့်သည့်စားပွဲ၊ကုတင်များ၏အောက်တွင်
ခိုလှုံနေထိုင်ရန်၊ခိုင်ခန့်မြဲမြန်သည့်တိုင်တစ်ခုကိုတွယ်ဖက်ထားရန်၊
၃။ဆိုးဝါးပြင်းထန်သည့်အခြေအနေကိုဖော်ပြထားသည့်မုန်တိုင်းသတိပေးချက်များရရှိလာသောအခါပင်လယ်ပြင်ထွက်၍ငါးဖမ်းခြင်း
များမပြုုလုပ်ရန်၊
၄။မုန်တိုင်ခိုအဆောက်အဦများသို့အမြန်ဆုံးပြောင်းရွှေ့ခိုလှုံရန်၊
၅။ရေဒီယိုဖြင့်နောက်ဆုံးသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များကိုအဆက်မပြတ်ဖမ်းယူနားထောင်ရန်၊
၆။သက်ဆိုင်ရာမှမုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကင်းရှင်းကြောင်းကြေငြာချက်ထုတ်ပြန်သည်အထိအန္တရာယ်ကင်းသည့်နေရာတွင်စောင့်ဆိုင်းရန်၊
၇။မုန်တိုင်းကျရောက်ချိန်ကားမောင်းနေပါကကားကိုရပ်တန့်ထားရန်၊ပင်လယ်ပြင်မှကွာလှမ်းသောနေရာ၊သစ်ပင်ကြီးများ၊လျှပ်စစ်ပါဝါ
လိုင်းများ၊ရေလှောင်ကန်များနှင့်ဝေးကွာပါကကားအတွင်း၌နေရန်၊
မုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကျရောက်ပြီးပါက
၁။သက်ဆိုင်ရာမှမုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီဖြစ်ကြောင်းမကြေငြာမချင်းအပြင်မထွက်ရန်၊
၂။ဓါတ်ငွေ့များယိုစိမ့်မှုရှိ၊မရှိစစ်ဆေးရန်၊ရေစိုနေသောလျှပ်စစ်ပစ္စည်းများကိုအသုံးမပြုရန်၊
၃။သက်ဆိုင်ရာမှကြေငြာပေးမည့်သတင်းနှင့်အကြံပြုချက်များကိုဂရုစိုက်နားထောင်ရန်၊
၄။မိမိအားကယ်ဆယ်ဆောင်ရွက်ပေးဖို့လိုအပ်ပါကစောစီးစွာဆောင်ရွက်နိုင်ရန်မိမိအိမ်သို့သက်ဆိုင်ရာမှအကြံမပြုမခြင်းဆန္ဒစောပြီး
မပြန်ရန်၊ပြန်ပါကလည်းသတ်မှတ်ထားသည့်လမ်းကြောင်းမှသာပြန်ရန်၊
၅။ကုန်းလမ်းခရီးသွားရပါကမြွေအန္တရာယ်အထူးသတိထားရန်၊
၆။လမ်းဘေးတွင်ပြတ်ကျနေသောလျှပ်စစ်ကြိုးများကိုမကိုင်မိ၊မထိမိရန်သတိပြုပြီးနီးစပ်ရာလျှပ်စစ်ရုံးသို့အကြောင်းကြားရန်၊
၇။မီးဘေးအန္တရာယ်သတိပြုရန်၊
၈။ဝမ်းပျက်၊ဝမ်းလျှောရောဂါသတိပြုရန်၊
၉။ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ကူညီဆောင်ရွက်ရန်၊
မုန်တိုင်းကြောင့်ဖြစ်ပေါ်သည့်အန္တရာယ်များ
၁။လေပြင်းတိုက်ခတ်၍သစ်ပင်၊အဆောက်အဦများပျက်စီးခြင်း၊
၂။လေဖိအားရုတ်တရက်ကျဆင်း၍အသက်ရှူကျပ်ခြင်း၊
၃။ပင်လယ်ပြင်တွင်လှိုင်းတံပိုးကြီးခြင်း၊
၄။ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင်ဒီလှိုင်းများလှိမ့်ဝင်ခြင်း၊ရေထရက်နှင့်ကြုံပါကထူးကဲဒီရေနှင့်တကွဒီလှိုင်းများလှိမ့်ဝင်ခြင်း၊
၅။လျှပ်စစ်ဓါတ်ကြောင့်သစ်ပင်များခြောက်သွေ့ကုန်ခြင်း၊
၆။ဆားငံရေတင်၍ရေတွင်းများ၊လယ်ယာများပျက်စီးခြင်း၊
၇။မိုးကြီးရွာ၍လျှပ်တစ်ပျက်ရေကြီးခြင်းဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊
၈။ဝမ်းရောဂါများ၊အအေးမိဖျားးနာခြင်းများဖြစ်ပေါ်ခြင်း၊
မုန်တိုင်းသတင်းနှင့် မုန်တိုင်းသတိပေးချက်
မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ဘေးအန္တရာယ်မရှိလျှင် "မုန်တိုင်းသတင်း" အန္တရာယ်ရှိလျှင် "မုန်တိုင်းသတိပေးချက်"
မုန်တိုင်းအဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း
မုန်တိုင်းအဆင့် | လေတိုက်နှုန်း(တစ်နာရီမိုင်) |
၁။ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း | မိုင် ၂၀ အောက် |
၂။ မုန်တိုင်းငယ် | ၂၀ - ၃၁ |
၃။ အားကောင်းသော မုန်တိုင်းငယ် | ၃၂ - ၃၈ |
၄။ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း | ၃၉ - ၅၄ |
၅။ အားကောင်းသောဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း | ၅၅ - ၇၂ |
၆။ အလွန်အားကောင်းသောဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း | ၇၃ - ၁၃၇ |
၇။ စူပါဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း | ၁၃၈နှင့်အထက် |
မုန်တိုင်းအင်အားနှင့်ဦးတည်ရာအလိုက်အရောင်သတ်မှတ်ခြင်း
(၁)အဝါရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေ
ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့်ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်တို့တွင်မုန်တိုင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်သည့်အချိန်ကို
အဝါရောင်အခြေအနေဟုသတ်မှတ်သည်။အဝါရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေကြေငြာသည့်အခါတွင်မြန်မာ့
အသံနှင့်CityFMတို့မှတစ်နာရီလျှင်(၂)ကြိမ်မှ(၃)ကြိမ်ခန့်ဖြင့်လည်းကောင်း၊မြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြားနှင့်မြဝတီရုပ်မြင်
သံကြားတို့မှနေ့စဉ်မိုးလေဝသသတင်းထုတ်ပြန်သည့်အချိန်၌လည်းကောင်းထည့်သွင်းထုတ်လွှင့်ပေးသည်။
၎င်းအရေးပေါ်အခြေအနေတွင်ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်(သို့)ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်၏မည့်သည့်အပိုင်းဒေသတွင်
မုန်တိုင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်နေသည်ကိုဖော်ပြထားသည်။
(၂)လိမ္မော်ရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေ
ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်နှင့်ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်တို့တွင်မုန်တိုင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက်မြန်မာ့ကမ်းရိုး
တန်းဒေသသို့ဦးတည်ရွေ့လျားလာမည့်အချိန်ကိုလိမ္မော်ရောင်အခြေအနေဟုသတ်မှတ်သည်။ထိုအခြေ
အနေတွင်မြန်မာ့အသံမှတစ်နာရီလျှင်(၃)ကြိမ်မှ(၄)ကြိမ်ခန့်အထိမြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြား၊MRTV4နှင့်မြဝတီရုပ်မြင်
သံကြားတို့မှအချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီစာတန်းထိုး၍ကြားဖြတ်အစီအစဉ်ဖြင့်အကြာခဏထုတ်လွှင့်ပေးရမည်။
(၃)အနီရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေ
မုန်တိုင်းမြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းဆီသို့ဦးတည်ရွေ့လျားလာပြီးမြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းဆီသို့မဖြတ်ကျော်မီ(၁၂)နာရီအလို
အချိန်ကိုအနီရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေဟုသတ်မှတ်သည်။ထိုအခြေအနေတွင်အထက်ပါအချက်အလက်များ
ပါဝင်သောမုန်တိုင်းသတိပေးချက်များမြန်မာ့အသံမှတစ်နာရီလျှင်(၃)ကြိမ်မှ(၆)ကြိမ်ခန့်အထိ၊မြန်မာ့ရုပ်မြင်,သံကြား၊
MRTV-4နှင့်မြဝတီရုပ်မြင်သံကြားတို့မှအချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီစာတန်းထိုး၍ကြားဖြတ်အစီအစဉ်ဖြင်မကြာခဏ
ထုတ်လွှင့်ပေးရမည်။
(၄)အညိုရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေ
မြန်မာ့ကမ်းရိုတန်းဒေသများသို့မုန်တိုင်းဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်သည့်အချိန်အားအညိုရောင်အရေးပေါ်အခြေအနေ
ဟုသတ်မှတ်သည်။အဆိုပါအခြေအနေတွင်မုန်တိုင်းသတိပေးချက်အားမြန်မာ့အသံမှတစ်နာရီလျှင်(၃)ကြိမ်မှ
(၆)ကြိမ်အထိမြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြား၊MRTV-4နှင့်မြဝတီရုပ်မြင်သံကြားတို့မှအချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီစာတန်းထိုး၍
ကြားဖြတ်အစီအစဉ်ဖြင့်မကြာခဏလွှင့်ထုပ်ပေးရမည်။
(၅)အစိမ်းရောင်အခြေအနေ
မုန်တိုင်းအားပျော့၍မုန်တိုင်းအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသွားသည့်အချိန်ကိုအစိမ်ရောင်အခြေအနေဟုသတ်မှတ်သည်။
မုန်တိုင်းဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ပြီးတစ်နာရီ(၂)ကြိမ်မှ(၃)ကြိမ်ခန့်မကြာခဏထုတ်လွှင့်ပေးရမည်။မြန်မာ့ရုပ်မြင်သံကြား၊
MRTV-4နှင့်မြဝတီရုပ်မြင်သံကြားတို့မှအချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီစာတန်းထိုး၍ကြားဖြတ်အစီအစဉ်ထုတ်လွှင့်ပေးရမည်။
(၆)၂၄နာရီသတင်းထုပ်ပြန်ခြင်း
မိုးလေဝသအထူးသတင်းထုပ်ပြန်ချက်များကိုအများပြည်သူများသိရှိနိုင်ရန်အတွက်(၂၄)နာရီသတင်းထုပ်ပြန်နိုင်
သည့်အသံလွှင့်ဌာန၊(သို့)အသံလွှင့်Channelတစ်ခုထားရှိရမည်။၎င်းChannalမှ(၂၄)နာရီပါတ်လုံးမိုးလေဝသ
သတင်းအပြင်မိုးလေဝသအထူးသတင်းများကိုလိုအပ်သလိုထုပ်ပြန်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမုန်တိုင်းရာသီ
မြန်မာနိုင်ငံတွင်မုန်တိုင်းရာသီနှစ်ချိန်ရှိရာမိုးကြိုကာလဖြစ်သည့်ဧပြီလလယ်မှမေလအထိနှင့်မိုးလွန်ကာလဖြစ်သည့်
အောက်တိုဘာလနှင့်နိုဝင်ဘာလများ၌အများဆုံးဖြစ်ပေါ်တက်သည်။မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မှုသည်ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်
အတွင်းစတင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီးမုန်တိုင်းများသည်ကနဦးတွင်အနောက်(သို့မဟုတ်)အနောက်မြောက်ဘက်သို့ဦးတည်
ရွေ့လျားပါသည်။တစ်ခါတစ်ရံတွင်မြောက်(သို့)အရှေ့မြောက်အရပ်ဆီသို့ပြောင်းလဲရွေ့လျားတက်ပြီးထိုရွေ့လျားမှု
သည်မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းသို့မုန်တိုင်းဝင်ရောက်မှုကိုဖြစ်ပေါ်စေတက်ပါသည်။မိုးလယ်ကာလ(ဇူလိုင်လမှဩဂုတ်လ
အထိ)အတွင်းဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မြောက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီးအနောက်မြောက်ဘက်ရှိအိန္ဒိယကမ်းခြေသို့
သာရွေ့လျားလေ့ရှိသည်။မိုးနှောင်းကာလ(စက်တင်ဘာလနှင့်အောက်တိုဘာလ)များတွင်တောင်တရုတ်ပင်လယ်
ပြင်တွင်ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိသည့်မုန်တိုင်းများသည်ဗီယက်နမ်ကမ်းခြေကိုဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ပြီးနောက်မုန်တိုင်းအကြွင်း
အကျန်များသည်အနောက်အရပ်သို့ရွေ့လျားရာမှကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်သို့ရောက်ရှိလာပြီးမုန်တိုင်းအဖြစ်ပြန်လည်အားပျိုး
လာတက်ပါသည်။